AMSTERDAM – In de hoofdstad mogen bijstanders straks tot wellicht €500,- per maand bijverdienen, als het aan het gemeentebestuur ligt. In elk geval meer en voor langere tijd dan het zogeheten ‘experiment’ in de bijstand, waarin bijverdienende bijstanders tot €219,- mogen houden.
Doel van dat experiment, dat door een aanpassing van de Participatiewet onder staatssecretaris Jetta Klijnsma (PvdA, kabinet Rutte-II) mogelijk was gemaakt, was ‘wennen aan werk, baankans vergroten en financieel even op adem komen’. Maar voor dat laatste doel is dik tweehonderd piek lang niet genoeg in het peperdure Amsterdam. Bovendien, als het experiment voorbij is, levert een bijstander vrijwel ieder eurocent in van eigen inkomsten uit parttime werk.
Wethouder Rutger Groot Wassink (GroenLinks) in EenVandaag: ‘Het bedrag mag omhoog, omdat ik zie dat mensen ook moeite hebben om te leven van een bijstandsuitkering.’ Bijstand, uitkeringen als Wajong en WIA en zelfs het minimumloon zijn lang niet toereikend om rond te komen. Ruim één miljoen mensen, van de ruim 17 miljoen Nederlanders, leven in armoede en/of zitten dik in de schulden.
Het Amsterdamse college van Burgemeester en Wethouders vindt dat het anders moet. Groot Wassink weigert mensen in de bijstand als uitvreters of profiteurs te zien. Op de vraag van EenVandaag of hij niet bang is voor misbruik: ‘Ik ben niet bang voor misbruik. De vraag is juist: hoe help je mensen?’ Financieel én aan werk.
Het ministerie van Sociale Zaken reageert zuinig, maar stelt slechts dat bijverdienen niet leidt tot ‘een significant effect op volledige uitstroom naar werk’. Dat een flink deel van de bijstanders weer volledig ‘zelf verdienend’ wordt dankzij de bijverdienmogelijkheid is ook niet wat Groot Wassink claimt.
Volgens de Amsterdamse wethouder is het experiment in de bijstand, dat sinds 2017 loopt (opgezet door toenmalig SP-wethouder Arjan Vliegenthart) een succes. Mensen maken met een parttime baan al snel drie keer zoveel kans om uit de bijstand te komen.
Het experiment kreeg in meer steden navolging. EenVandaag geeft Aalten en Doetinchem als voorbeeld. In die laatste gemeente toont D66-wethouder Jorik Huizinga zich voorstander van het ‘Amsterdamse model’, oftewel structureel bijverdienen in de bijstand. Ook Huizinga meent: ‘Het gaat ons niet eens alleen per se om volledige uitstroom uit de bijstand. Dat zou een mooi resultaat zijn, maar het zou ook al mooi zijn als mensen deels uitstromen uit de bijstand. Ik vind het ook een mooi resultaat als mensen parttime blijven werken naast hun uitkering.’
Mag het ook, volgens de Participatiewet? Volgens Groot Wassink heeft Amsterdam de mazen in de wet opgezocht én gevonden. Naast de maximale €220,- vrijlating aan eigen inkomsten naast bijstand, gedurende maximaal 6 maanden (het zogeheten experiment) biedt de Participatiewet de mogelijkheid van een uitstroompremie, als die naar oordeel van het collega bijdraagt aan arbeidsinschakeling. Dat laatste achten Groot Wassink en collega’s elders in het land aangetoond. (Bron: EenVandaag 14 april 2021)
